Điều tra xác định ranh giới lưu vực, diện tích rừng của xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La làm cơ sở chi trả dịch vụ môi trường rừng

Ngày 24 tháng 9 năm 2010, Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định 99/2010/NĐ-CP về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng; Nghị định đã xác định rõ đối tượng áp dụng, loại rừng và loại dịch vụ môi trường rừng được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng, nguyên tắc chi trả, hình thức chi trả, đối tượng và loại dịch vụ phải trả tiền, đối tượng được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng. Khi vận dụng các chính sách của nhà nước đã phát sinh những khó khăn, đặc biệt tại địa phương đã xảy ra tranh chấp trong việc xác định các phần diện tích được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng. Trong quá trình triển khai chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng trong lưu vực Sông Đà của tỉnh Sơn La hiện đã có những vấn đề phát sinh trong việc xác định các xã thuộc diện chi trả, đặc biệt Quỹ Bảo vệ Phát triển rừng Sơn La đã nhận được kiến nghị của xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La về việc rà soát, xác định lại các phần diện tích thuộc diện được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng nằm trên địa bàn xã thuộc lưu vực Sông Đà chứ không phải Sông Mã.

Xuất phát từ thực tế trên, việc"Điều tra xác định ranh giới lưu vực, diện tích rừng của xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La làm cơ sở chi trả dịch vụ môi trường rừng"được xây dựng với mục tiêu giải quyết những khó khăn, vướng mắc của địa phương khi triển khai chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đối với từng lưu vực thuộc tỉnh Sơn La.

Dự án được Viện Sinh thái rừng và môi trường thực hiện năm 2015. Mục tiêu của dự án là xác định được ranh giới lưu vực, diện tích rừng của xã Mường Sang thuộc lưu vực Sông Đà làm cơ sở tính toán, phân chia nguồn tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng một cách công bằng, khách quan. Bốn nội dung chính được đơn vị tư vấn thực hiện bao gồm:

- Công tác chuẩn bị xây dựng và thực hiện

-Điều tra khảo sát thực địa tại lưu vực hồ thủy điện

-Xây dựng báo cáo và hệ thống dữ liệu phục vụ phân chia nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng cho lưu vực

-Tổ chức hội thảo, hội nghị tham vấn lấy ý kiến và nghiệm thu kết quả​

Để hoàn thành được nội dung trên, đơn vị thực hiện đã sử dụng 5 phương pháp chính: Phương pháp điều tra tại thực địa; Chuẩn hóa hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ khoanh vẽ lưu vực và xác định diện tích rừng cho lưu vực nghiên cứu; Khoanh vẽ, xác định ranh giới lưu vực nghiên cứu; Xác định diện tích theo loại rừng của xã trong lưu vực nghiên cứu; Tổng hợp bộ dữ liệu phục vụ phân chia nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Trong quá trình triển khai dự án, nhóm thực hiện đã kế thừa và tiếp nhận hệ thống các tư liệu bản đồ của Chi Cục Kiểm lâm, Chi cục Lâm nghiệp, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Sơn La và sản phẩm của dự án "Xác định diện tích rừng thuộc lưu vực trong phạm vi từ hai tỉnh trở lên làm cơ sở cho việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng". Hệ thống các tư liệu được kế thừa, chuẩn hóa (về mặt hình học, hệ quy chiếu và dữ liệu) để sử dụng trong dự án bao gồm:

Bảng 1.Tư liệu bản đồ phục vụ dự án

Các tư liệu bản đồ sau khi được kế thừa, tiếp nhận từ các cơ quan chức năng sẽ được nhóm thực hiện dự án kiểm tra các lỗi hình học, dữ liệu, hệ quy chiếu để tiến hành xử lý, khắc phục và chuẩn hóa về chung một hệ Quy chiếu Vn 2000 múi 3 của Sơn La nhằm đáp ứng tốt các yêu cầu của dự án.

Một số hình ảnh cho kết quả của dự án:

Kết quả dự án cho thấy, phần lớn diện tích của xã Mường Sang nằm trong ranh giới của lưu vực Sông Đà (thể hiện qua các hình 2 và 3). Sau khi xác định ranh giới lưu vực, diện tích rừng của xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La trên bản đồ, nhóm thực hiện đã thống kê được cácbảng/biểu: Hiện trạng rừng xã Mường Sang phân theo quy hoạch 3 loại rừng, Thống kê diện tích lưu vực sông Đà và sông Mã sau rà soát, Thống kê diện tích lưu vực sông Đà sau rà soát. Các kết quả này là cơ sở tính toán, phân chia nguồn tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng một cách công bằng, khách quan.